Onderhoud

onderhoudJe wilt in je schooltuin natuurlijk de mooiste bloemen, de grootste vruchten en de lekkerste groenten van allemaal. Hoe krijg je dat voor elkaar? Door heel goed voor je moestuin te zorgen. Daar ben je nooit mee klaar. Elke keer als je in de tuin komt is er wel iets te doen.

onkruid Het meeste werk in de schooltuin gaat zitten in onkruid wieden. Tussen de planten die je zelf hebt gezaaid komen namelijk vanzelf allerlei andere planten op. Planten die je helemaal niet wilt hebben! Dat wordt onkruid genoemd. Onkruid pikt al het water en voedsel weg van de planten die je zelf hebt gezaaid. Dat is natuurlijk niet goed. Want zonder water en voedsel groeien je planten niet. Daarom moet je al het onkruid weghalen, wieden heet dat.

onkruidvrij Het vervelende van onkruid is dat het steeds terugkomt. Je moet dus heel vaak wieden. Dat gaat het best als het onkruid nog heel klein is. Je kunt dan voorzichtig met een hark of schoffel de aarde losmaken. Maar pas op! Doe dit niet vlakbij de plantjes die je zelf gezaaid hebt. Anders haal je die ook los. Het veiligst is om het onkruid met de hand uit de grond te trekken. Met wortel en al! Verzamel het onkruid in een emmer.

Hoe weet je of iets onkruid is? Dat is best moeilijk. Kleine plantjes lijken allemaal op elkaar. Maar er zijn wel manieren om het jezelf makkelijker te maken. Zo kun je bijvoorbeeld in rijtjes zaaien. De gezaaide plantjes staan dan in een rechte lijn, terwijl de onkruidplantjes kriskras door de tuin opkomen. Op deze manier weet je precies waar het onkruid zit. Dat scheelt een hoop zoekwerk.

broeskopEen ander klusje in de schooltuin is water geven. Dat hoeft natuurlijk niet als het net geregend heeft. Maar soms regent het heel lang niet. Dan lusten je planten wel een slokje water uit de gieter. Zet een broeskop (zie foto) op de gieter om voorzichtig te kunnen gieten. Kleine plantjes giet je namelijk zo plat! Probeer ook zoveel mogelijk op de aarde, onder de plant, te gieten. Planten drinken het water immers met hun wortels, niet met hun bladeren.

Wist je dat?

dwarswieder Een boer heeft natuurlijk ook wel eens last van onkruid. En dan niet in een klein moestuintje maar op een hele grote akker! Dan ben je wel even bezig met wieden. Gelukkig zijn er speciale schoffelmachines voor achter de tractor. Daarmee kan hij heel veel rijtjes tegelijk wieden.

toon extra informatie voor docenten

verberg extra informatie voor docenten

Informatie voor docenten

Onkruid wieden en water geven, de werkzaamheden spreken natuurlijk voor zich. Toch komt er misschien meer bij kijken dan u in eerste instantie denkt.

Onkruid kan onderscheiden worden in wortelonkruid en zaadonkruid. Met zaadonkruiden worden over het algemeen eenjarige planten bedoeld die zich na de bloei overvloedig uitzaaien. Ze zijn vrij makkelijk in de hand te houden als er maar voor de bloei wordt gewied. De wortelonkruiden zijn een stuk hardnekkiger omdat ze een diep of uitgebreid wortelnetwerk produceren. Oppervlakkig schoffelen van dit type onkruid heeft een verveelvoudiging van het aantal onkruiden tot gevolg. Uit elke afgekapte wortel kan namelijk weer een nieuwe plant ontstaan. Het is dan ook zaak om zoveel mogelijk van de wortels te verwijderen. Uittrekken is de beste methode om het wortelonkruid eronder te krijgen. De aanhouder zal uiteindelijk winnen.

Schoffel als het even kan op een droge, zonnige dag. Het onkruid kan dan gewoon blijven liggen en zal binnen afzienbare tijd verdorren. Als het vochtig weer is bestaat de kans dat de wortels van het onkruid zich weer in de aarde vasthechten. Het gezegde ‘onkruid vergaat niet’ bestaat niet voor niets. Bijkomend voordeel van schoffelen op een droge dag is overigens dat het de verdamping tegengaat. Bij warm weer stijgt het water in de grond en ontstaan kleine kanaaltjes (capillairen) waardoor het water steeds sneller verdampt. Door oppervlakkig te schoffelen worden deze kanaaltjes onderbroken.

Wat moet er na het wieden met het onkruid gebeuren? Er zijn meerdere mogelijkheden. Een daarvan is om het onkruid gewoon te laten liggen. Het dient dan als ‘mulchlaag’, een laag die verdamping en dus uitdroging van de bodem tegengaat. Erg nuttig bij droog, warm weer. Bovendien wordt nieuwe onkruidgroei ermee tegengegaan omdat planten licht nodig hebben om te kunnen groeien. Maar het onkruid kan natuurlijk ook gewoon op de composthoop, uiteraard liefst zonder zaad. Tot slot is het dan nog mogelijk om van het onkruid een vloeibare meststof te maken. Een recept daarvoor is onder andere op de site Groen.net te vinden.

Afsluitend dan nog enkele aanwijzingen voor het begieten van de planten. Het heeft weinig zin om vaak een klein beetje water te geven. Bij warm weer zal het water verdampt zijn voor het de wortels heeft bereikt. Geef dus voldoende water in één keer. Het beste tijdstip daarvoor is ’s ochtends. De planten kunnen dan overdag goed opdrogen waardoor de kans op schimmelziektes beperkt blijft. Overdag, bij felle zon, gieten is uiteraard zonde van het water. Bovendien werken de druppels op de bladeren als een brandglas, waardoor de planten schade kunnen oplopen. Probeer daarom altijd zoveel mogelijk in de wortelzone te gieten.

Tip:

Gebruik water uit de regenton. Het is gratis en zachter voor de planten dan leidingwater.